Kaszel – diagnostyka i terapia u chorych objętych opieką paliatywną

prof. dr hab. n. med. Aleksandra Ciałkowska-Rysz

dr n.med.  Anna Zasowska-Nowak,

Częstość występowania kaszlu przewlekłego u osób objętych opieką paliatywną wynosi 10–70% wśród chorych na nowotwory oraz 60–95% wśród chorych na zaawansowane choroby układu oddechowego i układu krążenia. U chorych na nowotwory kaszel może być objawem choroby podstawowej, powikłaniem stosowanego leczenia lub objawem schorzeń współistniejących. Długotrwały, uciążliwy kaszel jest objawem wpływającym negatywnie na jakość życia pacjentów, stanowiącym dodatkowy czynnik potęgujący zmęczenie towarzyszące chorobie nowotworowej, prowadzącym do stanu wyczerpania fizycznego, zaburzeń snu, złej kontroli innych objawów (m.in. bólu i duszności) oraz pogorszenia relacji towarzyskich. Określenie przyczyn kaszlu pozwala na wdrożenie odpowiedniego postępowania, w którym istotne znaczenie ma leczenie przyczynowe (o ile jest możliwe), odstawienie leków nasilających odruch kaszlowy, optymalizacja leczenia chorób współistniejących oraz włączenie postępowania niefarmakologicznego. Zastosowanie leków przeciwkaszlowych o potwierdzonej skuteczności (lewodropropizyna, butamirat, morfina, kodeina, dihydrokodeina, dekstrometorfan, kromoglikan sodowy) należy rozważyć w przypadku braku skuteczności powyższego postępowania.

Prevalence of chronic cough in palliative care patients is estimated at about 10-70% among cancer patients and 60-95% among patients with pulmonary and cardiovascular end-stage diseases. In cancer patients cough can be a symptom of an underlying main pathology, concomitant disorders or side effects of treatment. Sustained, burdensome cough has a negative impact on quality of life, escalating fatigue and signs of general distress, leading to sleep disorders, poor control of symptoms (pain, breathlessness) and worsening of social relations. Identification of the underlying cause facilitates making a decision regarding proper therapy: causative treatment (when appropriate), withdrawal of drugs that potentiate the cough reflex, optimization of concomitant disorders’ treatment or application of non-pharmacological procedures. In the case of ineffectiveness of mentioned measures, administration of drugs of proven efficacy against cough (levodropropizine, butamirate, morphine, codeine, dihydrocodeine, dextromethorphan, sodium cromoglycate) is necessary.